امروزه گیاهان دارویی سر و صدای زیادی در میان افراد پیدا کردند برای درمان بسیاری از مردم برای به دنبال روشی به دور از داروهای شیمیایی میگردند تا بیماری خود را معالجه کنند. جالب است بدانید که تاریخچه گیاهان درمانی یا دارویی به ۶۰ هزار سال پیش باز میگردد که به دوران پارینه سنگی میرسد که ایران نیز جزو این تاریخ بزرگ است کشور ما از کهنترین سرزمینهای هان به شمار میرود که توانسته موجودیت خود را به ۷۰۰۰ سال و در برخی تواریخ بیشتر هم برساند که علم پزشکی نیز در آن زمان یکی از علومی بوده که پزشکان ایرانی بسیار شهره بودند.
همانطور که میدانید سیاری از گیاهان دارویی که امروز ما میشناسیم نتیجه تلاشها و دسترنج اطبای کهن ایرانی بوده که بسیاری از محققان امروزی تازه از طریق تحقیقات به فواید و مزایای آن پی بردند. علاوه بر این پیشرفتهای خوبی در زمینه گسترش کشت این گیاهان در سرتاسر کشور صورت گرفته تا بتوان این صنعت را گسترش و به سلامت مردم کمک کرد. به هر حال گیاهانی که به صورت طبیعی در راتع رشد میکنند محدود هستند و هرگز پاسخگوی این جمعیت موجود نخواهند بود. سرمایهگذاریهای خصوصی و پشتیبانی دولت باعث شده تا چند سال اخیر به دوران خوبی برای این حوزه بدل شود.
اول باید این نکته را بدانید که بسیاری از علوم امروز طبابت از طریق گیاهان دارویی را مدیون نوشتن و ثبت اطلاعات هستیم. سواد خواندن و نوشتن و ثبت کردن این علم باعث شد پس از چند هزار سال از به وجود آمدن این علم از بین نرود و به نسلهای بعدی منتقل شود. دو ملیت دیگر که ادعای بیشترین تاریخچه در این زمینه را دارند سرزمین عراق و مصر بود که در آن زمان به مصر سومر گفته میشد. طبق اسنادی که به جای مانده حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح پادشاه آن دوران سومریها که آشوربانیپال نام داشت دستور داد تا به صورت مکتوب ۲۵۰ داروی گیاهی نوشته و لیست شود.
مهمترین اسناد تاریخی مکتوب در حوزه گیاهان دارویی
همیشه در تاریخچه هر علمی قدیمیترین و مهمترین دستاورد باعث پیشرفت کردن آن علم خواهد شد. نسلهای بعد با منبع قرار دادن ن سند قدیمی میتوانند موجب تکامل و یا بهبود علوم شوند که در طب گیاهان دارویی نیز همین موضوع صدق خواهد کرد. حتماً در سریالهای کهن نام پاپیروس را شنیدهاید در پاپیروس که حدود ۱۵۰۰ سال پیش نوشته شده اطلاعات زیادی در حوزه پزشکی وجود دارد. به عبارت دیگر میتوان این نوشته را مهمترین سند بشریت عنوان کرد چرا که شامل ۸۷۶ نسخه از ۵۰۰ مواد مختلف است که انواع گیاهان دارویی را شامل میشود.
تاریخ کهن پزشکی در یونان باستان
شخصی به نام اسکولاپیوس را میتوان به عنوان بنیانگذار طب یونانی نامید. یونانیان آنقدر به این شخصیت احترام قائلند که حتی شخصیت الهی به آن دادند و به عنوان فردی مقدس از آن یاد میکنند. همچنین یک شخصیت تاریخی نیز دارد چرا که به دوران استان باز میگردد. امکان ندارد نام بقراط معروفترین پزشک یونانی را که در سالهای ۳۵۷ تا ۴۶۰ قبل از میلاد میزیسته نشنیده باشید. بسیاری از محققان جهان بقراط را پدر علم پزشکی نیا مینامند که با توجه به گیاهان دارویی که در آن زمان با آنها طبابت میکرده میتوان تا حدودی این نظریه را پذیرفت البته ۱۰۰ درصد نیست.
اما اولین رسانهای که به صورت مکتوب به گیاهان دارویی پرداخت توسط تئوفر نگاشته شد. تئوفر این رسانه مکتوب خود را در سالهای ۲۸۵ تا ۳۷۰ قبل از میلاد منتشر کرد. به هر حال كتاب طبی تدوین شده توسط پدانیوس دیوسكوریدس اهمیت بیشتری دارد. وی در قرن اول میلادی در سالهای ۹۰-۴۰ میلادی زندگی میکرد و جراح ارتش نرون بود. حین سفرهای نظامی به بررسی گیاهان و جانوران برخی مناطق از جمله ایتالیا، یونان، آسیای صغیر، اسپانیا و فرانسه پرداخت و تعداد زیادی از نمونه های معدنی، گیاهی و جانوری را جمع آوری نمود.
علم پزشکی در ژاپن و چین
یکی از ممالکی که در این حوزه یعنی گیاهان دارویی و علم پزشکی ادعای بسیاری دارند و سعی میکنند آن را به دنیا معرفی کنند کشورهای آسیای شرقی به خصوص چین و ژاپنند کشور چین یکی از کهنترین سرزمینهای دنیا امیده میشود. وقتی سریالها و فیلمهای ژاپنی را میبینید عی میکنند علم پزشکی خود را با استفاده از همین گیاهان طبیعی به رخ دنیا بکشند و بر همه القا کنند که در این زمینه از همه جلوترند. قديمي ترين شواهد نوشتاري در مورد استفاده پزشكي از گياهان در چين، مجموعه نوشته¬هاي مربوط به ۱۱ درمان پزشكي است.
قديمي ترين شواهد نوشتاري در مورد استفاده پزشكي از گياهان دارویی در چين، مجموعه نوشته¬هاي مربوط به ۱۱ درمان پزشكي است كه از يك آرامگاه در ايالت هانان به دست آمده است. تاريخ آرامگاه به ۱۶۸ سال قبل از ميلاد مي رسد و نوشته ها كه بر روي ابريشم نگاشته شده اند مربوط به حدود سه قرن قبل از ميلاد است. برخي از اين نوشته ها به بحث درباره ورزش و رژيم غذايي پرداخته اند. بزرگ ترين، واضح ترين و مهم ترين اين دست نوشته¬ها كه توسط كاشفان آن به نام (نسخي براي پنجاه و دو بيماري) ناميده مي¬شود.
برخي از اين نوشته ها به بحث درباره ورزش و رژيم غذايي میپردازد. بزرگ ترين، روشن ترین و مهم ترين اين دست نوشته¬ها كه توسط كاشفان آن به نام (نسخي براي پنجاه و دو بيماري) نامگذاری ميشود، يك كار فارماكولوژي بسیار مشهور است که بيش از ۲۵۰ مواد درماني در آن نام برده شده است و اغلب آن ها موادي هستند كه از گياهان و جنگل به دست آمده اند و علاوه بر آن غلات، حبوبات، ميوه ها، سبزي ها و قسمت هاي حيواني نيز در آن نام برده شده اند. جالب است که تاریخچه پزشكی و درمان در ایران به دوران آریایی، در حدود ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد.