توضیحات
کافور
به فارسى «كافور» و در كتب طب سنتى نيز كافور نامبرده مى شود. جسم سفيد و شفاف و متبلورى است كه به فرانسوىCamphre ياCamphre du japon و به انگليسىCamphor وLaurel camphor گفته مى شود.
كافور از درختى گرفته مى شود به نام درخت كافور كه به فرانسوىCamphrier وLaurier du Japon و به انگليسىCamphor tree نامبرده مى شود. گياهى است از خانوادهLauraceae نام علمى آنCinnamomum camphora (L . Nees Eberum و مترادف هاى آن Camphora officinarum Nees . وLaurus comphora L . مى باشد.
توضيح: در مدارك امريكايى نام اصلى گياه را منسوب به گياه شناسان ديگرى مى نويسند (Cinnamomum camphora )L .Presl
مشخصات
- درخت كافور درختى است بزرگ داراى تنه صاف و قائم و تاج بزرگ. از كليه اعضاى درخت از جمله چوب تنه، شاخه ها، برگ و … كافور گرفته مى شود، البته در پوست آن بيشتر است. درخت شبيه درخت زيرفون است. درخت كافور در مناطق گرم شرقى آسيا در جنگل هاى هندوستان، در چين، در جزيره فورموز معروف به ماچين، در ژاپن، جاوه و سوماترا انتشار دارد و در مناطق ديگرى كاشته مى شود.
تكثير درخت كافور از طريق كاشت دانه يا خوابانيدن شاخههاى آن انجام مى گيرد.
معارف گياهى، ج5، ص: 86
درخت كافور به ايران وارد شده و در باغ كشاورزى لاهيجان درخت 60 سالهاى از كافور ديده مى شود.
- كافور: ماده اى است كه از جوشاندن و تبخير قطعات ريزشده ساقه، شاخه و ريشه درخت به دست مى آورند و به شكل قطعاتى به وزن 100- 75 كيلوگرم به بازار مى آورند. البته اين كافور خام است و براى مصارف دارويى و طبى آن را از طريق تصعيد و يا تقطير تصفيه مى نمايند و با نام هاى كافور ژاپنى و كافور چينى در بازار به فروش مى رسد.
كافور جسمى است سفيد شفاف متبلور، داراى بوى تند، نافذ و طعم تيز و معطّر.
سبكتر از آب است و در مجاورت هواى آزاد فرّار مى باشد. فرمول خام آنC 01 H 61 O و در 175 درجه سانتىگراد ذوب شود. در آب كمى حل مى شود ولى در اتر و استون و الكل و كلروفورم و روغنهاى چرب و روغنهاى فرّار بخوبى حل مى شود. از هيدرژناسيون كافور الكلى به نام بورنئول به دست مى آيد كه اگر آب از بورنئول گرفته شود ماده كامفن به دست مى آيد.
كافور نه فقط در درخت كافور وجود دارد بلكه روغن فرّارى است كه در عده زيادى از گياهان يافت مىشود از جمله در گياهان صاصفراس، دارچين، خولنجان، زرنباد، هل و گياهان ديگرى نظير آزربه، لاواند، اكليل كوهى همه اسانس روغنى فرّارى دارند كه در آن مقدار زيادى كافور وجود دارد.
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى و مواد عامله در درخت كافور اسانس روغنى فرّار وجود دارد. در برگهاى آن در حدود 73/ 0 درصد كامفور[1] و 97/ 0 درصد كامفرول[2] مشخص شده است . در گزارش مطالعات ديگرى تركيبات شيميايى درخت كافور چنين شرح داده شده است:
مواد كامفور، ليمونن[3] كه همان دىپنتن[4] است و پى سيمول[5]، پى نن، ارتودن[6] و سالون[7] [چونگ كوئو تونونگ يائوچى] در درخت كافور وجود دارد.
______________________________
(1).Camphor
(2).Campherol
(3).Limonene
(4).Dipentene
(5).P -Cymol
معارف گياهى، ج5، ص: 87
آقاى كوبوتا نظر داده است كه در قسمت چوبى درخت در حدود 1 درصد اسانس روغنى (كامفور و كامفوراويل) يافت مى شود. از تقطير اسانس كافور در درجه حرارت بالا در حدود 5 درصد سسكىترپن و 10 درصد سسكىترپن الكل[8] به دست مى آيد كه مصارف پزشكى دارد. در چربى دانههاى درخت، گليسيريدهاى لوريك اسيد[9]، كاپريك اسيد[10] و اولئيك اسيد مشخص شده است.
خواص- كاربرد
كافور معمولا چون مخلوط و غير خالص به بازار عرضه مىشود بايد با آزمايشهايى از درجه خلوص آن اطمينان حاصل كرد. روشهاى مختلفى براى اين آزمايشها هست از جمله اگر كافور را روى يخ و برف بگذارند و آتش بزنند، اگر مانند شمع مشتعل شد، خالص است و الّا غير خالص مى باشد.
دوم اينكه قطعه شيشه اى را روى آتش گذارند و روى آن قدرى كافور بريزند، اگر تمام كافور سوخت و چيزى نماند خالص است. راه ديگر اينكه اگر كمى از آن را بر شقيقه بمالند، اگر خنكى و سردى بسيار در چشم ظاهر شد و آب از چشم آمد، خالص است. سرانجام اينكه بوى كافور خالص شبيه بوى ترنج و ليمو است و براى حفظ آن بايد در شيشه ضخيم سرتنگى بريزند و درب آن را محكم ببندند تا حتى الامكان سطح كمترى از آن در مجاورت هوا قرار گيرد.
در كره از كافور به عنوان داروى ضد تشنج و در عين حال حشره كش استفاده مىشود . در چين به عنوان داروى معرّق، بادشكن، آرامبخش، مسكّن و كرم كش و ضد روماتيسم[11] كاربرد دارد. در استعمال خارجى براى تسكين درد دندان، مخلوط با پمادهايى براى معالجه كچلى[12] به كار مى رود .
______________________________
(1).Orthodene
(2).Salvene
(3).Seaquiterpene alcohol
(4).Lauric acid
(5).Capric acid
(6).Antirheumatic
(7).Favus
معارف گياهى، ج5، ص: 88
شاخهاى از درخت كافور
مقدار زياد و خارج از حد مجاز آن سمّى است، لذا مصرف كافور بايد زير نظر پزشك و در حد مجاز باشد . روا [13] معتقد است كه كافور تونيك است و در استعمال خارج براى معالجه التهاب ها و ورم آبسه ها و روماتيسم كاربرد دارد. كافور خاصيت ضد عفونى كردن و تحريك قلب دارد .
(1).Roi ,J
(2).How ,et al .
معارف گياهى، ج5، ص: 89
به علاوه براى معالجه بيمارى هاى جهاز تنفسى مفيد است و در مورد مسموميت از ترياك به عنوان پادزهر مورد توجه است. هاو [14] معتقد است كه ضدعفونى كننده وكرم كش است و معالج وبا و فلج مى باشد. در هند و چين به عنوان ضد اسپاسم و براى كاهش ترشح شير مستعمل است .
كافور از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى ايران سرد و خشك است ولى با كمال تعجب در هند آن را گرم و خشك مى دانند. اگر قطره محلول آن با آب گشنيز تازه در گوش ريخته شود براى تسكين درد گوش گرم و قطع خونريزى از بينى نافع است. غرغره آن با گلاب براى تسكين درد دندان كرم خورده و زخم هاى دهان مفيد است.
پاشيدن گرد آن روى زخم ها و جراحت هاى بد در مورد زخم هاى گرم و جراحات تازه و قطع خون و تسكين درد آنها نافع است. براى سرد مزاجان مضّر است و معده را ضعيف مى كند و نيروى جنسى را كاهش مى دهد. استشمام بيش از اندازه آن موجب سفيد شدن مو، پيرى، قطع اشتها، قطع نسل و توليد سنگ مثانه و سنگ كليه است لذا در اين قبيل موارد بايد ادويه گرم مانند گل قند، روغن سوسن، بنفشه و نرگس خورده شود.
شيخ الرئيس ابو على سينا معتقد است اگر كافور در حد اعتدال خورده شود، براى تقويت قلب و روح مفيد است. و در مزاج هاى گرم براى تعديل گرمى مزاج مؤثر و نافع است ولى در مزاج هاى سرد بايد مخلوط با داروهاى گرم خورده شود مانند مشك و زعفران و خشكى آن را با مخلوط كردن با روغن بنفشه و شب بو تعديل كرد.
مقدار خوراك آن تا 5/ 0 گرم است. اگر 10 گرم آن خورده شود خطرناك است و قاطع نيروى جنسى مى شود، ايجاد اختلال و فساد در معده و مسموميت مى كند.
مواد ناسازگار: كافور را نبايد با سقز يا صمغ هاى سقزى مصرف نمود.
[1] ( 1).Camphor
[2] ( 2).Campherol
[3] ( 3).Limonene
[4] ( 4).Dipentene
[5] ( 5).P -Cymol
[6] ( 1).Orthodene
[7] ( 2).Salvene
[8] ( 3).Seaquiterpene alcohol
[9] ( 4).Lauric acid
[10] ( 5).Capric acid
[11] ( 6).Antirheumatic
[12] ( 7).Favus
[13] ( 1).Roi ,J
[14] ( 2).How ,et al .
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.