توضیحات
بادیان ستاره ای
ختائى یا انیسون ستاره‌ای Illicium verum
به فارسى و در كتب طب سنتى «باديان ختائى»، «انيس ستاره اى» و «انيس چينى» ذكر مىشود. به فرانسوى آن راBadiane وAnis etoile و به انگليسىStar anise مىنامند. گياهى است از خانوادهMagnoliaceae نام علمى آنIllicium verum Hook .f . مىباشد.
مشخصات
باديان ستاره اى درختچه اى است با برگهاى هميشه سبز كه طرز قرار گرفتن و شكل برگها و ميوه آن را در شكل ملاحظه مىنماييد. ميوه آن سخت و قهوه اى رنگ است و پس از رسيدن به شكل يك ستاره باز مىشود و داراى ۱۲- ۶ پرّه است. گل هاى آن زردرنگ و از فاصله دور شبيه نرگس مىباشد. درختچه انيس ستاره اى از سال ششم شروع به ميوه دادن مىكند و ممكن است تا ۱۰۰ سال عمر كرده و ميوه بدهد. درخت ۲۵ ساله آن هر سال در حدود ۳۰ كيلوگرم ميوه خشك مىدهد كه ۳- ۵/ ۲ درصد اسانس انيس از آن گرفته مىشود. اين اسانس از نظر تركيب و نوع عطر و خواص بسيار شبيه اسانس باديان رومى است. ژاپنى ها از سوزاندن پوست تنه درخت انيس ستاره اى به صورت بخور معطّر استفاده مىكنند.
باديان ستاره اى بومى چين و هندوچين است و ضمنا پرورش داده مىشود.
معارف گياهى، ج۵، ص: ۳۸۷
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى در ميوه ه اى باديان ستاره اى اسانس وجود دارد. اين اسانس شامل آنتول، ال فلاندرن، دى- پينن، هايدروكينون- اتيل اتر و متيل چاويكول مىباشد. در اين ميوهها همچنين انيسيك اسيد، شيكيمينيك اسيد، پروتو كاتچوئيك اسيد، روغن ثابت و پروتئين وجود دارد .
در گزارش تجزيه شيميايى ديگرى آمده است كه در ميوههاى انيس ستاره اى اسانس و آلفا- پينن و ليمونين مىباشد. اسانس باديان ستاره اى شامل ۹۰- ۸۰ درصد آنتول، مقدار كمى دى- پينن، ال- فلاندرن، هايدروكينون اتيل اتر و سافرول است.
خواص- كاربرد
اسانس باديان ستاره اى محرّك و ضد روماتيسم است. معمولا براى معطّر كردن نوشيدنى به كار مىرود ولى مصرف بيش از حد مجاز آن خطرناك است.
خوردن مقدار مجاز آن زير نظر پزشك موجب تسهيل تنفس و تسريع گردش خون و تنظيم ضربان قلب مىشود و بهطور كلى يك احساس راحتى و شادى به انسان مىدهد. خوردن مقدار زياد و خارج از حد مجاز آن سمّى است و ايجاد لرزش، رعشه، مسموميت و هجوم خون به مغز و حتى تشنجهاى صرعى مىكند .
ولی به هر حال گونهI .verum در مقايسه با گونهI .anisatum كه نوع ژاپنى آن است داراى سميت كمترى است. در هندوچين از تخم باديان ستاره اى به عنوان مقوى معده و بادشكن و محرّك و ضد انگل استفاده مىكنند . و براى معالجه كوليك، تهوع و سياه سرفه . خنّاق، فتق، يبوست و تسكين قى كردن . لومباگو و تب . از آن استفاده مىنمايد. ساير قسمت هاى گياه نيز مستعمل است. برگها، پوست و چوب آن براى معالجه روماتيسم و لومباگو مصرف مىشود .
باديان ستاره اى يا باديان ختائى طبق نظر حكماى طب سنتى از نظر طبيعت نسبتا گرم و خشك است. مقوى معده و هاضمه مى باشد و براى رفع بادهاى جمع شده در معده و هضم غذاى سنگين اثر مفيد دارد. در عين حال مدّر نيز مىباشد. اگر به طور خام خورده شود تشنگى مىآورد و ممكن است سردرد ايجاد كند به اين دليل بايد براى تهيه انواع شكل هاى دارويى آن ابتدا ميوه ها را تفت داد و سپس مصرف نمود.
روش تهيه عرق باديان ستاره اى: مقدار مورد نظر ميوه باديان ستارهاى را گرفته و آن را نيمكوب كرده و مدت ۱۲ ساعت در آب صاف و تميز مى خيسانند بعد آن را
تقطير مىكنند در حدى كه معادل هر واحد باديان ستاره اى ۴ واحد مقطّر به دست آيد. اين عرق را مقدار كمى در شربتهاى محرّك داخل كرده و ميل مىكنند.
روش تهيه جوشانده باديان ستاره اى: ۱۰ گرم باديان ستاره اى را با ۱۰۰۰ گرم آب مخلوط كرده، جوشانده و صاف مىكنند و در عرض روز فنجان فنجان مصرف مىكنند.
گونه ديگرى از باديان كه نوع ژاپنى آن است به نام علمىIllicium anisatum L . و مترادف آنI .religiosum Sieb .Zucc . مىباشد و به انگليسىJapanese star anise گفته مىشود. گياهى است سمّى كه در استعمال داخلى مصرف ندارد و فقط برگهاى آن براى برخى بيمارىهاى جلدى مصرف مىشود. از نظر تركيبات شيميايى ميوه آن داراى شيكيمين است كه سمّى است و به علاوه شيكيميك اسيد،پروتوكاتچوئيك اسيد، شيكىمىپيكرين اسانس شامل سينئول و اوژنول دارد. ماده سمّى آن مربوط به هانامونين است. از چهار ماده سمّى متبلور كه در انيس ستاره اى ژاپنى يافت مىشود فقط انيساتين خالص است ولى سه ماده ديگر كه عبارتاند از شيكىمين و سيكىمين و هانامونين به طور مخلوط وجود دارند.
خواص- كاربرد
انيسون ستاره اى ژاپنى براى مصرف داخلى تجويز نمى شود در بيمارى هاى چشم نيز كاربرد ندارد. براى تسكين درد دندان موضعى و همچنين در برخى انواع ناراحتى ها و التهاب هاى جلدى روى پوست ماليده مىشود. مهمترين علايم مسموميت از اين دارو قى، درد پشت و كمر، اغما و فلج ريه اى مىباشد . در هند و چين از برگهاى آن به طور جوشانده براى شستن و التيام بيمارى هاى پوستى استفاده مىشود .
مصرف اين گياه بايد زير نظر پزشك باشد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.