گز خوانسار

توضیحات

گز خوانسار
به فارسى «گز خوانسار» گفته مى‏ شود. ماده شیرینى است شبیه گزانگبین که از نوعى گیاه به نام

Astragalus adscendens Boiss .Haussknگرفته مى‏ شود. این گیاه که نوعى گون است از خانواده لگومینوز و از آن کتیرا نیز گرفته مى‏ شود، در مناطق کوهستانى چهارمحال و فریدن و اطراف خوانسار مى ‏روید.

گز خوانسار از ترشحات حشره‏اى تولید مى ‏شود که از راسته جوربالان و از خانواده Psyllidae و نام علمى آن Cyamophilla Dicro Loginova مى‏ باشند.

این حشره کوچک به طول تا 3 میلى‏متر و به رنگ قهوه ‏اى خاکسترى و معمولا در اقلیم خوانسار در ماه‌هاى شهریور و مهر هر سال روى شاخه هاى جوان گون 10- 5 ساله متمرکز شده و ترشحات شیرین خود را که همان گز خوانسار است و در مقابل هوا
سفت مى ‏شود خارج مى‏ سازد.

معارف گیاهى، ج‏6، ص: 122

زارعین محلى این بوته‏ ها را که به نام لاس مى ‏شناسند پیدا کرده و گز خوانسار آن را جمع ‏آورى مى‏ کنند. گز خوانسار ماده‏ اى است خنثى که HP آن در نمونه ‏هاى مختلف بین 3/ 7- 6 تغییر مى ‏کند و در آن در حدود 70 درصد ساکاروز، 28 درصد گلوکوز، مقدارى ویتامین C و سایر مواد وجود دارد.
خواص- کاربرد
گزها از نظر طبیعت طبق رأى حکماى طب سنتى گرم و خشک مى ‏باشند. خوردن آنها در عین حال که مسهل است نیرو دهنده نیز مى ‏باشد و براى تقویت اعضاى تنفس و جهاز گوارش بسیار نافع است. نرم ‏کننده سینه و صاف‏ کننده صدا مى‏ باشند و براى تنگى نفس و سرفه‏ هاى گرم و سرد و در عین حال براى گرم‏ مزاجان و سردمزاجان نافع است.

مقدار خوراک آنها 80- 25 گرم است.
معارف گیاهى، ج‏6، ص: 123