توضیحات
حب بلسان
بلسان گياهى از تيره سدابيان كه به صورت درختچه است و داراى گلهاى سفيد مى باشد. همه اعضاى اين گياه محتوى ماده صمغى مىباشند كه در صورت خراش يا نيش حشرات اين ماده صمغى از آن خارج مىشود، درخت بلسان، ابوشام، بشام، بلسم مكه، درخت بلسان مكى، بلسم اسرائيل، مكه بلسن آغاجى، بلسان آغاجى، بلسان مكى، شجرة البلسم.
بلسان درختى است مصرى و عظيم، در جنس و اندازه هاى مختلف و تقريبا به اندازه درخت بطم است. بلسان از سردى، گرمى، عطش و سيرابى زود آسيب مى بيند. بنابراين لازم است كه در نگهدارى آن در فصول مختلف كوشش نمود تابه آن صدمه اى وارد نشود.
ساقه آن مانند ساقه درخت حضض مى باشد و برگ آن در مزه و بو شبيه به برگ سداب ولى مايل به سفيدى است. شاخه هاى آن به سرعت مى رويد و آن دو نوع است يكى را بشام نامند و ديگر را فلس كه روغن آن را از نوع دوم مى گيرند و تخم آن را حب بلسان مى نامند كه به قدر فلفل ولى كمى بزرگتر و كشيده تر از آن مىباشد. تخم بلسان سفيد و طعم آن تلخ است. فرق ميان آن و تخم بشام آن است كه تخم بشام بى مزه، بى مغز و گرد است.
درختچه اى خاردار و داراى شاخه هاى كوتاه، گل هاى آن بر دو نوع نر و ماده است.
ميوه آن كروى يا گلابى شكل و كمى گوشتدار است.
بلسان را به انگليسى:balsane tree فرانسوى:balsamier de la mecqup ، به عربى و فارسى: بلسان. پوست آن را: عود بلسان. تخم بلسان را اپطالى و روى آن راbalsamum گويند. ديسقوريدوس ميوه آن را به نامcarpobalsamum و پوست آن راxulobalsamum ذكر كرده است. برگ آن مثل برگ سداب سفيد مى ماند. گفته شده كه اين درخت از خشكى، گرمى و رطوبت مثل انسان متاثر مى شود. در اقوال عرب آمده است كه اين درخت از خون مقتولين جنگ رسول اللّه صلى الله عليه و آله با قبيله حرب روئيده شده است و رسول اكرم براى زنده كردن مردها آن را استعمال مى كردند و مسيحيان اعتقاد دارند وقتى كه لباس هاى حضرت مريم در سرزمين مصر بر سر يك چاه شسته شد از آب آن درخت بلسان روئيده شد. به اين جهت نزد مسيحيان اين درخت خيلى مقدس و باارزش است. درخت آن را عود بلسان مى گويند كه آن سنگين و سرخ رنگ است و پوست آن زرد رنگ است. بلسان اصل را اگر در آب بيندازند غرق مىشود. در مصر در باغ matrya اين درخت فراوان است و علماى غرب براى ديدن آن، به مصر زياد سفر كرده اند. عصاره آن از درخت گرفته مى شود. همچنين از جوشاندن پوست درخت يا برگ آن هم حاصل مى شود.
تركيبات شيميايى:
نرومس دورف: در يك نمونه تجربه كرده گفته است كه در آن ۳۰% روغن فرّار ۶۵% رزين سخت و ۶۰% رزين نرم و ۰. ۴% مواد تلخ دارد، بلسان در الكل و اتر قابل حل نيست لكن در روغن حل مى شود.
دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى، ج۱، ص: ۴۵۹
خواص:
حب آن به اندازه حب انگور. سرفه، عرق النساء، صرع، سده (راه هاى بسته بدن) و
گزيدگى جانوران را مفيد مى باشد. اگر آن را بجوشانند و در آب آن نشينند سده رحم (رحم بسته) را بگشايد. مقدار استعمال آن ۲ درم است. عود بلسان، سده را بگشايد و عرق النساء، غش، دوار (سرگيجه)، تاريكى چشم، ربو (آسم) و تنگى نفس را مفيد مى باشد. روغن بلسان كه از تيغ زدن برگ گياه حاصل مى شود در حقيقت صمغى است خوشبو و در چشم كشيدن آن جهت نزول آب مفيد مى باشد و روشنايى چشم را بيفزايد و چون زن بخود گيرد با موم يا روغن گل، مشيمه (محتوى رحم) و بچه را بياندازد و چون بول را براند عسر البول (سختى ادرار) را نافع است و سنگ كليه را دفع مى كند. چكاندن آن در گوش مسكن درد و مرهم برگ آن دافع صداع (سردرد) و درمان كننده عقرب زدگى است. مرباى پوست تازه آن را با عسل، مقوى معده دانسته اند.
حب بلسان پاك كننده سر، مقوى معده و رافع سردى آن، مقوى هاضمه، با قوت پادزهرى، خشك كننده رطوبات معده و روده و درد سركهنه و نو، درد شكم و روده ها و امراض بلغمى و سوداوى مى باشد.
شيره اش تب لرز را علاج مى كند. ضد سموم است و درمان مارگزيدگى است و اگر شيره بلسان را با شير حيوان بنوشند پادزهر شوكران (نوعى سم) و بويژه پادزهر سموم حشرات موذى است.
اگر كسى را تب لرزه باشد اندامها را به آن چرب كند لرزه كم شود، ضرر زهرها را رفع كند و درد شش را سود دارد.
صرع و كيژه (پريشانى و پراكندگى خاطر و گيجى) را سود دهد.
چند خاصيت در بلسان:
-
در نسيان، كند ذهنى و كم فهمى، مقوى ذهن و فكر.
-
تقريبا از ۲۰۰ ماده درست شده براى حرارت غريزى، ضعف عام، قوت اعصاب
-
و باه مفيد است. ممسك و مقوى دماغ و فسفر و ذاكره است.
-
در ورم جگر و معده و رحم مفيد است. در ضعف جگر مفيد است.
-
در فلج، لقوه، رعشه و صرع مفيد است. در درد جگر و معده و قبض معده مفيد است.
-
مقوى اعصاب در فلج، لقوه، در مفاصل، عرق نساء، اختلاج معده، سردى در پيرمردها مفيد است.
-
مقوى دل، دماغ، اعصاب، ماده توليد را زياد مىكند، مقوى باه است.
-
مقوى باه، ممسك، در سرعت و رقت مفيد است مقوى دماغ و در نزله و سرفه مفيد است براى ترك ترياك مفيد است.
-
براى تنقيه دماغ از مواد بلغمى در صرع و امراض سر و درد سر مفيد است.
-
سردى ميوه را دور مى كند قوت هضم را زياد مىكند، براى سكسكه مفيد است براى درد رحمى نافع است.
-
رياح معده و روده را خارج مىكند، هضم را زياد مى كند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.