توضیحات
میوه گل نسترن
دكتر گيلود هاوزر نويسنده معروف كتاب «گذرنامه براى يك زندگى نوين» مى نويسد:
در زمان جنگ ويتامينC را از گردوى سبز و برگهاى سبز كاج استخراج مى كردند ولى بهترين استخراج ويتامينC از نسترن است.
اين گياه در جنگل، در زمين هاى سرسبز، در سايه درختان بزرگ به صورت درختچه خاربست مانند و درهمبرهمى مى رويد.
در رئوس بعضى شاخه هاى آن بر اثر گزش برخى حشرات، مادهاى به نام «به دگار» كه پوشيده از كرك هاى ريز است به وجود مى آيد. كلمه «به دگار» كه اصولًا از زبان فارسى به زبانهاى ديگر انتقال يافته است . يك ماده مقوى، قابض، التيام دهنده زخمها و سوختگى هاست و در مورد بندآمدگى ادرار (در هنگام عارض شدن تب) و سنگ كليه بسيار مؤثر بوده، به علاوه ماده مدر مناسبى است. تهيه دم كرده و جوشانده اين ماده بسيار ساده است.
برخى از اطباى سنتى از ماده «به دگار» عرق تهيه مى كنند كه براى درمان چشم مناسب است.(۱)- زبان خوراكيها، ص ۲۱
دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى، ج۵، ص: ۲۹۵
ميوه نسترن به رنگ سرخ مايل به نارنجى و به شكل بيضوى است و بايد در اولين مرحله رسيدن چيده شود.
ميوه نسترن بصورت جوشانده، دمكرده، گرد، شربت، مربا و كمپوت مصرف مى شود و براى رفع اسهال، ورم معده، تهوع و سوء هاضمه بسيار مؤثر است. «به دگار» ماده اى مقوى، قابض، معرق و مدر است.
ميوه نسترن علاوه بر آن يك داروى مجرب جهت دفع كرم كدو و ايجاد لينت و تصفيه كننده خون است.
اگر ميوه خشك شده آن را در طول زمستان نگه داريم، در آغاز بهار به داروى بسيار مؤثرى جهت تصفيه بدن دسترسى خواهيم داشت. نسترن به مناسبت سرشار بودن از ويتامين ها نه تنها براى چشم مفيد است، بلكه يك ماده عالى جهت رفع اسكوربوت و راشيتيسم به شمار مىرود (يكصد گرم ميوه نسترن به اندازه يك كيلو ليمو ترش ويتامينC دارد).
يك مشت از «به دگار» را در يك ليتر آب جوش دم كرده، روزانه دو تا سه فنجان مى خورند.
براى تهيه دم كرده از ميوه نسترن نخست دانه هاى داخل آن و تمام كرك ها را جدا مى كنند و بعد به اندازه يك مشت از ميوه را در يك ليتر آب ريخته، مدت ده دقيقه دم مى كنند و بعد روزانه سه تا چهار فنجان ميل مى كنند.[۱]
پنجاه گرم ميوه خشك گل نسترن را در يك ليتر آب مدت پنج دقيقه بجوشانيد و مدت دو هفته آن را مصرف نماييد اين جوشانده اگر خونتان غليظ باشد. صاف خواهد كرد و ثانيا ادرارآور قوى است در مورد قولنج كليوى و سنگ كيسه صفرا هم داروى مؤثرى است.[۲]
(۱)- صد گياه و هزار درمان، ص ۳۵۰.
(۲)- گلها و گياهان شفابخش، ص ۲۲۹.
دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى، ج۵، ص: ۲۹۶
نسترن به ندرت مصرف مى شود. گلبرگ هاى نسترن را دمكرده مقدار آن يك تا سه گرم در يك ليتر آب است.[۳]
كركى كه در داخل ميوه نسترن هست كرم كش است و وقتى خورده شود آنها را آزار داده و زخمى مى كند بايد كركها را به مقدار پانزده يا سى صدم گرم در كمى عسل مخلوط كرده و خورد.[۴]
بيست تا سى گرم ميوه گل نسترن را اگر در يك لير آب مدت پنج دقيقه بجوشانند و به بچه هايى كه مبتلا به اسهال شده اند بدهند، اسهال آنها برطرف خواهد شد.[۵]
ميوه گل نسترن تصفيه كننده خون است.[۶]
[۱] -صد گياه و هزار درمان، ص ۳۵۰.
[۲] – گلها و گياهان شفابخش، ص ۲۲۹.
[۳] – همان، ص ۲۲۸.
[۴] – همان، ص ۲۱۹.
[۵] – ميوهها و سبزيهاى شفابخش، ص ۱۲.
[۶] – گلها و گياهان شفابخش، ص ۲۲۸.
سينورودون يا قسمت كوزه اى شكل زير كاسبرگ نسترن از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب سنتى گرم و خشك است. خوردن گرد سينورودون از خونريزى و بخصوص از خونروى از سينه جلوگيرى مىكند و قابض است. اگر ۸ گرم آن را با آب بخورند اسهال هاى سخت را علاج مى كند و شياف آن مقوى رحم بوده و رطوبت هاى رحم را خشك مىكند. جوشانده ميوه گل سرخ برى خصوصا قسمت تازه گوشت دار خارجى آن چون داراى مقدار زيادى ويتامينC است اگر جوشاندن كمتر از ۸- ۷ دقيقه به طول بينجامد براى رفع عوارض كمى ويتامينC در بدن نافع است. قسمت گوشت دار ميوه نسترن قابض است و مدر و در بيمارى هاى ناشى از ورم كليه ها و براى تسكين دردهاى ناشى از وجود سنگ كليه اثر مفيد دارد و به صورت مربا مصرف مى شود.
خواص درمانى:
۱- چهار تا هشت گرم از آن را در يك ليتر آب بجوشانيد و در طول روز به مرور بنوشيد. سياه سرفه را درمان مى كند.
۲- پنجاه گرم از آن را در يك ليتر آب پنج دقيقه بجوشانيد بعد آب صاف كرده آن را هر صبح و ظهر و شب يك فنجان بنوشيد. براى رفع كمى ويتامينC در بدن نافع است.
۳- آن را نرم بساييد و هشت گرم آن را با آب سرد بخوريد. از خونريزى بخصوص خونروى سينه جلوگيرى مى كند، قابض است و اسهال هاى سخت را علاج مىكند.
۴- پنجاه گرم گوشت آن را خرد كنيد و در يك ليتر آب سرد سه ساعت بخيسانيد بعد پنج دقيقه بجوشانيد و پانزده دقيقه دم كنيد و آب آن را صاف و شيرين نموده و در طول روز چند بار آن را بنوشيد. تپش قلب را برطرف مى سازد، تشنجات عصبى يا پرش موضعى را رفع مىكند، حبس البول يا بندآمدگى ادرار را درمان مى كند، بىخوابى را برطرف مى سازد.
۵- با كوبيده آن شياف درست كنيد و شبها در مهبل گذاريد. مقوى رحم بوده و رطوبت هاى رحم را خشك مى كند.
۶- پنجاه گرم از تارهاى داخل ميوه نسترن را جمعآورى كرده و در يك ليتر آب جوش دم كنيد و آب صاف كرده آن را به مرور بنوشيد. آرام كننده و مدرّ و مقوى است.
مقدار خوراك گرد سينورودون به صورت دمكرده ۵۰ گرم در هزار گرم آب جوش است و پس از دم كردن فنجان فنجان مصرف مىشود. به صورت گرد آن ۱- ۵/ ۰ گرم به عنوان مدر و قابض ضد كمى ويتامينC مصرف مىشود. از الياف داخل سينورودون كه دانه ها را در بر گرفته اند به عنوان ضد انگل بخصوص ضد انگل آسكاريد در بچه ها استفاده مى شود و به مقدار ۵/ ۰- ۳/ ۰ گرم مخلوط با عسل خورده مى شود.
روش تهيه مرباى سينورودون: مقدار مورد نظر سينورودون را گرفته و مقدار كافى قند نيز آماده مى نمايند. سينورودون ها را خوب پاك كرده و پوست و الياف داخلى و دانه هاى داخل را خارج كرده و قسمت گوشت آنها را گرفته در كمى سركه مى ريزند و زيرو رو مى كنند تا نرم شود. بعد در هاون مرمرى مى كوبند و از الك بيرون كرده و هر دو واحد از گوشت ميوه كه به اين طريق به دست آمده را با معادل سه واحد قند ساييده مخلوط مى نمايند . و در حمام ماريه حرارت مى دهند و مخلوط را زيرورو مى كنند تا خمير يكنواختى به دست آيد و مى گذارند تا سرد شود. اين مربا قابض و خنك كننده و خيلى مطبوع است و در آلمان مرسوم است كه با غذا مى خورند.
روى شاخه هاى نسترن گاهى بر اثر نيش حشرهاى به نامRhodites rosae L . برجستگى كوچكى پوشيده از تار سبزرنگ مايل به قرمز به نام بدگار به وجود مى آيد. بدگار در طب سنتى به عنوان دارو مستعمل است و خوردن آن در مسلولين اثر مقوى و رفع عرق دارد و به علاوه موجب كاهش آلبومين ادرار و ازدياد ادرار است.
كركى كه در داخل ميوه نسترن هست كرم كش است و وقتى خورده شود آنها را آزار داده و زخمى مىكند بايد كرك ها را به مقدار پانزده يا سى صدم گرم در كمى عسل مخلوط كرده و خورد .
بيست تا سى گرم ميوه گل نسترن را اگر در يك ليتر آب مدت پنج دقيقه بجوشانند و به بچه هايى كه مبتلا به اسهال شده اند بدهند، اسهال آنها برطرف خواهد شد.
ميوه گل نسترن تصفيه كننده خون است .
دمكرده ۵۰ گرم از تارهاى داخل سينورودون در هزار گرم آب جوش به عنوان آرام كننده، مدر و مقوى مصرف مى شود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.